Doç. Dr. Sabri Berkem Ökten
Tüp Bebek Nedir?
Tüp bebek kısaca kadın ve erkekten alınan yumurta ve sperm hücrelerinin laboratuvar ortamında bir araya getirilmesi (döllenme) ve elde edilen döllenmiş yumurtanın (zigot) yine laboratuvar şartlarında birkaç gün büyütüldükten sonra rahim içine konulması işlemidir.
Tüp Bebek Tedavisinde Adımlar
İlk Görüşme
Çocuk isteği ile başvurduğunuzda ilk olarak detaylı bir değerlendirme yapılır. Bu aşama size özel tedaviyi oluşturmak ve başarı şansımızı artırmak için tedavinin en önemli aşamasıdır aslında.
Yaşınız, kaç yıldır düzenli cinsel ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamadığınız, eğer varsa önceki gebelik bilgileriniz, adet düzeniniz, bilinen hastalıklarınız veya aile üyelerinizde bulunan hastalıklar, geçirilmiş ameliyatınız olup olmadığı, ailenizde infertilite veya erken menopoz gibi durumların varlığı gibi birçok bilgi bu aşamada alınır. Ayrıca daha önce infertilite tedavisi aldıysanız o tedavide kullandığınız ilaçlar, ilaçların dozları ve tedavi sonucu gibi bilgiler de başlayacağımız tedavide bize yol gösterecek önemli bilgilerdir.
İlk görüşmede detaylı jinekolojik muayene ve ultrason ile değerlendirmeniz yapılır. Bu şekilde yumurta rezerviniz, myom, polip ve birçok diğer gebeliğe engel olabilecek durum hakkında bir ön bilgi sahibi oluruz ve tedavide izleyeceğimiz yolu belirleriz. Tedavi öncesinde gerekli durumlarda sizden bazı kan tahlilleri ve rahim filmi dediğimiz histerosalpingografi (HSG) çekimi de isteyebilmekteyiz. Tabi bu arada çocuk sahibi olamama durumu yüksek oranlarda erkek kaynaklı da olabileceği için, tedavi öncesi eşinizden de bir sperm tahlili istemekteyiz.
Tedavi Başlıyor
Regl olmanızı takiben adetin 2 veya 3. günü kliniğimize geliyorsunuz. Burada size özel belirlenmiş tedaviye başlıyoruz. Çoğunlukla kendi kendinize uygulayabileceğiniz günlük basit enjeksiyonlardan oluşan bu tedavide amacımız; olabildiğince çok sayıda ve iyi kalitede yumurtanın eş zamanlı geliştirilmesidir. Belli aralıklarla bu gelişimi ultrason ve gerekli durumlarda kan tahlilleri ile yakın takip ettiğimiz bu tedavi süreci kişiden kişiye değişmekle birlikte, yaklaşık 8 ila 12 gün arası sürmektedir. Yumurtaların bulunduğu folikül dediğimiz sıvı dolu keseler istenilen boyuta ulaşınca olgunlaşmalarını sağlayan, çatlatma iğnesi olarak bilinen son dozumuzu yapıyoruz ve bundan yaklaşık 34-36 saat sonra yumurta toplama işlemine geçiyoruz.
Yumurta Toplama
Yumurta toplama işlemi anestezi altında yapılmaktadır ve kişi ağrı sızı hissetmemektedir. Genellikle vajinal yoldan bir ultrason rehberliğinde ince bir iğne ile ilaç ile büyütülmüş, geliştirilmiş bu foliküllere – içinde yumurta hücresini bulunduran sıvı dolu kesecikler – tek tek girilip, içerdikleri sıvının çekilerek toplanması ve dışarı alınması işlemidir. Bu aşamada toplanan yumurtalar laboratuvarda sperm ile birleştirilerek, döllenme sağlanır ve embryo elde edilir.
Embryo transferi
Elde edilen sağlıklı embriyonun rahim içine yerleştirilmesi işlemidir. Bu işlem ağrısızdır ve anestezi gerektirmez.
Yumurta toplama işleminden birkaç gün sonra embriyo transferi yapılırsa buna taze transfer adı verilir. Bir diğer yöntem ise sağlıklı embriyoların dondurulup, ileri bir tarihte rahimin ayrıc transfer için hazırlanması sonrası transfer edilecek embriyonun çözülüp rahime konulmasıdır ki bunun adı da dondurulmuş embriyo transferidir. Günümüzde dondurma teknikleri çok geliştiği için bu yöntem de sıklıkla kullanılmaktadır. Sizin için en uygun yöntem doktorunuz tarafından belirlenmekte ve size detaylı bilgi verilerek sunulmaktadır.
Transfer yapıldıktan 12 gün sonra gebelik testi yapılmakta ve tedavi sonucunu görmekteyiz.
Tüp Bebek Tedavisinde Uygulanan Yöntemler
İlerleyen teknoloji ile tüp bebek tedavisinde de başarıyı artırıcı birçok yeni yöntem ve yaklaşım geliştirilmiştir. Bu yöntemler arasında tek bir tanesi ‘’doğru yöntem’’ veya ‘’en iyi yöntem’’ değildir. Önemli olan, güncel ve bilimsel veriler ışığında, dünya ile eş zamanlı olarak uyguladığımız bu yöntemlerden, size özel olarak hangisinin seçilmesi gerektiğidir. Yöntemler ve hangi yöntemin sizin için uygun olduğu hakkında detaylı bilgi için bize ulaşın.
Embriyoskop – Embriyoların kapalı, kameralı bir sistem içinde devamlı izlenmesi ve detaylı değerlendirilmesini sağlayan bir sistemdir.
Pre-implantasyon Genetik Tanı (PGT) – Embriyo’nun transfer edilmeden önce kromozomlarında sayısal veya yapısal bir bozukluk olup olmadığının incelenmesidir.
PGT-M (Tek Gen Hastalıkları İçin) – Embriyo’nun transfer edilmeden önce genetik incelenmesi
Havuz Yöntemi – Embriyo transferi yapılmadan önce birkaç kez yumurta toplama işlemi yapılarak, elde edilen embriyoların daha sonra transfer edileceği zamana kadar dondurulması işlemidir.
Rahim Dinlendirme – Özellikle çok sayıda yumurtası olan kadınlarda, yumurtaların geliştirildiği dönem sonrası fizyolojik düzeyin üzerinde olan hormonlar rahim üzerinde negatif etkiye neden olabilmekte ve embriyonun transfer sonrası tutunmasını olumsuz etkileyebilmektedir. Ayrıca bazen tedavide kullanılan ilaçlar da rahim iç duvarına olumsuz etki edebilmektedir. Bu yöntemde elde edilen embriyolar dondurulur ve embriyo transferi yaklaşık 1-2 ay sonrasına, yani hormon düzeyleri normal seviyeye gelene, ilaçların etkisi geçene ve rahimin embriyoyu kabul edebilmesi için normale dönmesine kadar ertelenir.
Mikro TESE – Erkek infertilite nedenlerinden biri olan menide hiç sperm hücresi bulunmaması (azospermi) durumunda kullanılabilecek cerrahi bir yöntemdir. Spermler cerrahi olarak kişinin testis dokusundan bulunup alınır. Toplanmış olan spermler tüp bebek tedavisi ile toplanmış yumurta hücresi ile birleştirilerek döllenme elde etmek amaçlanır.
Başarıyı artırıcı diğer yöntemler: Mikrochip, PRP (Platelet Rich Plasma – Trombositten Zengin Plazma), Histeroskopik ve Laparoskopik İşlemler.